recensie

Black Butterflies: de zoektocht naar erkenning en liefde

De film Black Butterflies gaat over Ingrid Jonker. Zij was een groots dichter in het Zuid-Afrika tijdens de apartheid. Ze verzette zich tegen die rassenscheiding en schreef daar onder andere over. Maar ondertussen vocht ze haar eigen gevecht vooral. In de film Black Butterflies is goed te zien wat ze allemaal deed om aardig gevonden te worden door haar vader.

Een vader die zijn dochter vergooit: Black Butterflies

Dit lukte haar niet. Haar leven eindigde omdat ze die bevestiging nooit zou vinden. Maar ook omdat een geestesziekte haar als het ware monddood maakte. Black Butterflies: een tragische film die zich niet leent voor een gezellig avondje uit.

Carice van Houten, Rutger Hauer en Liam Cunningham

Met Carice van Houten, Rutger Hauer en Liam Cunningham in de hoofdrollen is de cast van deze bijzondere film al een winner. Van Houten speelt de jonge Ingrid Jonker die zo hunkert naar liefde dat ze er alles voor doet om mannen te strikken die haar dat geven. Vanzelfsprekend komt dit voort uit de slechte verhouding met haar vader. Hij vindt nooit iets goed wat ze doet en verstoot haar uiteindelijk. Haar moeder die al op jonge leeftijd overleed eveneens aan de gevolgen van een mentale stoornis door zelfmoord te plegen doet hem mogelijk te veel aan haar denken. Dat wordt overigens niet erg duidelijk in de film. De exorbitante buien van de dichteres en de uitspattingen op romantisch gebied zijn wel duidelijke signalen dat er iets flink mis is in het hoofd van de vrouw. Tegelijkertijd maken ze waarschijnlijk ook dat haar gedichten zo doorwrochten zijn en zo bijzonder. Haar metaforen zijn van een schoonheid die moeilijk in woorden te vatten zijn. Black Butterflies is doordrongen van al die prachtige volzinnen van haar en dat alleen al is een cadeautje op zich. Dat Jonker ze overal op kalkte, maar vooral op de muren van haar kamer (een dienstenverblijf voor het donkere personeel) maakt het erg saillant. Maar Jonker schrijft ook gewoon op papier en als haar geliefde Jack Cope gespeeld door Liam Cunningham die gedichten op een dag vindt als zij is opgenomen in een psychiatrische kliniek besluit hij er een uitgever voor te vinden. Dat lukt en haar succes wordt met de dag groter. Cope redde haar overigens uit de zee toen ze op een dag aan het zwemmen was en daarmee begint hun romance. Het einde van de film heeft een verrassend ontluisterend einde, maar dat moet de filmkijker zelf maar aanschouwen.

Politieke situatie in Zuid-Afrika komt niet heel duidelijk in beeld in Black Butterflies

De situatie in Zuid-Afrika komt overigens wel voor in de film, maar ook weer niet heel erg bepalend. Ingrids vader die het zwarte dienstmeisje wegstuurt als ze even een praatje met Jonker maakt tijdens het eten en de rel die ontstaat als een man beslist weg moet met de auto, maar wordt tegengehouden en zijn zoontje wordt gedood zijn de meest opvallende. Aan de hand daarvan maakte Ingrid Jonker het onderstaande gedicht dat Nelson Mandela voorlas bij zijn eerste rede voor het Afrikaanse parlement.

Een verlaten kind dat hunkert naar liefde

Wat mij betreft gaat de film echter het meest over een kind dat het zonder ouders moet doen of zonder de enige ouder die ze heeft, maar die haar als het ware verstoot. Haar hele leven staat in het teken van het zoeken naar de erkenning die ze maar niet krijgt. De psychische stoornis die ze heeft (veroorzaakt door die verlating of door erfelijke factoren, dat wordt niet duidelijk) doet haar uiteindelijk de das om. Hoewel de film het niet toont, krijgt ze elektroshock behandelingen en die schijnt haar hele creativiteit op te drogen. Ingrid Jonker kan niet meer dichten en daarmee verdwijnt Ingrid Jonker in het niets. Haar enige uitlaatklep lijkt verdwenen en daarmee haar wil om te leven. Deze film is absoluut een aanrader, maar niet als je zomaar even een leuk avondje uit wil. Daarvoor is hij te zwaar, te emotioneel en te beladen. Overigens is er veel ruimte voor prachtige beelden van Zuid-Afrika en wordt een mooi beeld geschetst van de vriendengroep creatieveling bestaande uit schrijvers en dichters die samen eten, leven en drinken en op die manier het leven vieren.

Paula van der Oest

Black Butterflies is een film van Paula van der Oest. Inmiddels hebben 100.000 mensen de film al gezien.

Meer weten over Black Butterflies of Ingrid Jonker

Meer te weten te komen over The Black Butterflies kan op Website Black Butterflies