recensie

TV serie North and South

De jaren 80 TV serie North and South, welke als Noord en Zuid op de Nederlandse televisie bij de AVRO te zien is geweest, baarde destijds veel opzien door kostentechnisch de duurste serie allertijden te zijn (25 miljoen dollar) met een keur aan bekende TV- en filmsterren. Een geromantiseerd verhaal naar de boeken van John Jakes.

Het verhaal

Twee gezworen vrienden

Het lange verhaal begint in 1842 waar 2 broekies naar de militaire academie West Point gaan. De ene is een typische zuiderling, Orry Main afkomstig van een welvarende katoenplantage inclusief slaven. Het gezin kent naast Orry nog 2 jongere zussen, waarvan er een een valse dame zal blijken te zijn. De rol van Orry wordt gespeeld door de dan nog onbekende Patrick Swayze. James Read speelt de rol van George Hazard en is een noorderling uit een welgesteld gezin. Zoon van een staalfabrikant en als tweede zoon in het gezin niet degene die vader op moet volgen. Het gezin bestaat naast een oudere en jongere broer ook uit een zus, welke zich ontpopt als een actieve tegenstandster van de slavernij. Deze rol wordt gespeeld door Kirstie Alley.

Het leger

Orry en George zijn vanaf het begin vrienden en als vrienden doorlopen ze de academie met zo nu en dan wat gedoe. Alleen Philip Casnoff die de rol van Elkanah Bent speelt, zal de mannen blijven achtervolgen. Deze machtswellusteling met hoogmoedswaanzin wordt mede door toedoen van de heren van de academie gestuurd en dit breekt m.n. Orry in een later stadium op. Deze bouwt met een meisje aan het thuisfront een relatie op. Deze rol wordt gespeeld door Lesley Ann Down en luistert in de serie naar de naam Madeline Fabray. Als haar vader een andere partner voor haar in het vizier heeft, de buurman van Orry Main genaamd Justin LaMotte, gespeeld door David Carridine, wordt de “briefrelatie” verbroken. Justin LaMotte blijkt een slavendrijver en niet alleen naar zijn slaven. Orry is ontroostbaar, terwijl vriend George met verschillende dames de bloemetjes buiten zet.

Als de academie afgerond is gaan beide heren naar het oorlogsgebied Texas, waar ze de Mexicanen proberen weg te houden. Elkanah Bent duikt op in een militaire rol, een rol die hij via zijn invloedrijke vader voor elkaar gekregen heeft. Deze rol misbruikt hij door de heren het gebied in te sturen waar de tegenstander zit. Orry wordt dan ook zwaargewond afgevoerd. Zijn been is aan flarden geschoten en zal afgezet moeten worden, iets wat George probeert tegen te houden en een chirurg vindt die er aan mee wil werken. Diens dochter blijkt in George geïnteresseerd te zijn en dat is wederzijds. In de periode dat Orry revalideert groeit te relatie tussen George en Constance Flynn, Wendy Kilbourne speelt deze rol.

Na een langer periode keert George met Constance terug naar zijn familie en Orry, zwaar gefrustreerd, alleen richting het zuiden. Waar hij zijn jeugdliefde, ongelukkig getrouwd, ziet. Haar ongelukkig leven zal haar wel richting Orry drijven, maar dan zo dat niemand het weet. De jongere zusjes, Ashton en Brett, groeien uit elkaar en Ashton zich als een manipulatieve mannenverslindster ontwikkelt.

George gaat trouwen met een katholiek meisje van Ierse afkomst en Orry is getuige. Orry wordt op de trouwdag uitgenodigd door Virgilia, de radicale zus, en moet toezien dat hij in een bijeenkomst wordt neergezet als een meedogenloze slavenhandelaar die er een “zwartefokboerderij” op na houdt. Als zijn vader komt te overlijden brengt hij veranderingen aan in de plantage en ontslaat hij de slavendrijver. Hij is milder, nuanceert meer en wil vooruitgang in de vorm van industrialisatie. Samen met George beginnen ze een bedrijf die het katoen machinaal gaat verwerken. Revolutionair voor het traditionele zuiden, maar succesvol.

Burgeroorlog

Dan zetten de traditionele zuiderlingen, niet nadenkend en beschermend t.a.v. hun slavernij, het gebied aan tot oorlog. Ze willen niet dat het noorden de wil van Washington oplegt. Dit breekt de vriendschap van Orry en George tijdelijk, want beide heren nemen een rol in de afzonderlijke legers en in 1981 is de Amerikaanse Burgeroorlog een feit.

Virgilia trouwt met een slaaf, Ashton trouwt met een onnozele jurist maar houdt er tegelijkertijd wat minnaars op na en Brett heeft haar geluk gevonden bij de jongste broer van George. De oudste broer van George zwaait nu de scepter in het staalbedrijf en diens vrouw rommelt met slechte materialen die veel goedkoper zijn. Aangezien ze leverancier voor het leger zijn en er dus groot wordt afgenomen, sluizen ze veel geld binnen. Orry heeft in een gevecht met Madeline’s man gedood en trouwt eindelijk met Madeline.

George komt vast te zitten in een gevangenis en wordt mishandeld, dit komt Orry te weten maar is door de oorlog wel veranderd. In plaats van een vriend helpen is George nu een noorderling geworden en wordt door Orry en zijn neef met moeite geholpen.

Madeline heeft Orry verlaten omdat haar geheim, ze is voor een deel zwart, bekend is bij Ashton. Inmiddels is ze wel bevallen van een zoon, iets wat Orry nog niet weet. Ashton is met Elkanah Bent een relatie begonnen maar wordt ontmaskerd (smokkelen tijdens de oorlog) door Orry en dit kost hem zijn leven. Ook George zijn oudste broer moet bekennen dat hij verkeerd gehandeld heeft in het staalbedrijf, temeer het levens gekost heeft (exploderende kanonnen)

Als de oorlog voorbij is en het zuiden de wonden likt, is het een verwoest gebied met veel honger en armoede. George gaat wel op zoek naar Orry en als hij hem eindelijk, in verwarde toestand vindt, besluiten ze op zoek te gaan naar Madeline. Na lang zoeken vinden ze haar en wordt het gezin herenigd. Ook zus Brett wordt herenigd en als de serie ten einde is komen ze allen op de plantage terecht. De plantage wordt door brand verwoest en Orry’s moeder laat het leven. De volgende generatie is wel opgestaan en geeft hoop voor de toekomst.

De recensie

De TV serie, in twee blokken van zes afleveringen, bleek een regelrechte hit bij de AVRO (momenteel AVROTROS). De serie is met zorg gemaakt en de casting is uitstekend. Ook de hoofdrollen van Orry (Patrick Swayze is inmiddels overleden) en George met de dan nog onbekende mannen, pakte meer dan goed uit.

Er zijn ruim 8000 kostuums gemaakt en gemiddeld werden er bij de vrouwen in de hoofdrollen zo’n vijfentwintig jurken per persoon gedragen.

Hoewel de serie wel een aantal van de verschrikkingen van de oorlog laat zien, is m.n. het romantische verhaal van de twee gezworen vrienden en diens leven, het belangrijkste item in de serie. De beelden over de slavernij en de misstanden worden wel besproken, maar relatief weinig in beeld gebracht. De serie moet naast een reëel tijdsbeeld m.n. ook een mooi plaatje vormen. En daar heeft de serie absoluut aan voldaan. Mooie scenes, mooie beelden en veel romantiek.

Een enigszins vaag vervolg met enkele van de oorspronkelijke spelers bleek een zwak aftreksel van de oorspronkelijke serie. Deze serie is geen groot succes geworden.

De series zijn op DVD te koop, on demand en vanaf 2016 ook op TV (niet bij de oorspronkelijke omroep, maar op een commerciële zender).