recensie

Filmrecensie: Ex Machina

Ex Machina is een Britse film uit 2015. De film is geregisseerd en geschreven door Alex Garland. Ex Machina gaat over Caleb, een jonge programmeur die op bezoek gaat bij de baas van zijn bedrijf, Nathan. Al gauw komt Caleb erachter dat Nathan in een vergevorderd stadium is wat betreft het maken van robots met Artificial Intelligence. De hoofdrollen worden gespeeld door Domhnall Gleeson, Oscar Isaac en Alicia Vikander.

Algemene informatie

• Regie: Alex Garland
• Scenario: Alex Garland
• Acteurs: Oscar Isaac, Domhnall Gleeson, Alicia Vikander
• Genre: Drama, Sci-fi
• Jaar van verschijning: 2015
• Duur: 108 minuten

Het verhaal

"If you've created a conscious machine, it's not the history of man. It's the history of gods", aldus Caleb, hoofdrolspeler uit Ex Machina, die zijn bewondering voor het maken van Artificial Intelligence niet onder stoelen of banken steekt. De bewondering van Caleb slaat later om in ongemak, dat de kijkers van het zeer geslaagde Ex Machina ook zal bekruipen.

Het is een vraag die mensen al vele eeuwen bezighoudt: wat als de grens tussen mens en machine verdwijnt? Ook in Ex Machina van regisseur Alex Garland staat deze vraag centraal. Het verhaal gaat over Caleb (gespeeld door Domhnall Gleeson), een jonge programmeur van een groot internetbedrijf. Na het winnen van een prijs mag hij een aantal dagen langskomen bij het afgelegen huis van Nathan (gespeeld door Oscar Isaac, die eerder onder meer schitterde in Inside Llewyn Davis en A Most Violent Year), de excentrieke oprichter van het bedrijf. Nathan blijkt bezig te zijn met Artificial Intelligence, hij maakt vrouwelijke robots die exact op mensen lijken. Nathan blijkt Caleb gevraagd te hebben zodat laatstgenoemde testen kan doen met Ava (Alicia Vikander), een van de robots die gemaakt is door Nathan. Ava is afgezien van haar uiterlijk nauwelijks van een mens te onderscheiden. Caleb moet door middel van gesprekken met Ava uitzoeken op welke punten de robots nog verbeterd moeten worden. Waar Caleb aanvankelijk nog erg enthousiast is, begint hem na verloop van tijd te dagen dat de bedoelingen van de enigmatische Nathan wellicht toch niet louter goedbedoeld zijn. Ook worden de gesprekken van Ava met Caleb steeds persoonlijker, waar Caleb zich duidelijk ongemakkelijk bij voelt. Caleb gaat Ava steeds meer als een mens behandelen. Uiteindelijk ontaardt de film in een kat-en-muisspel tussen Caleb en Nathan, waardoor Ex Machina zich ontpopt tot een ware thriller.

Artificial Intelligence

Ex Machina is het opvallende regiedebuut van regisseur Garland, die eerder wel al romans en scenario’s (onder andere voor 28 days later) schreef. De film past in het rijtje van films zoals Her, The Machine en Transcendence, recente films die gaan over de relatie tussen mens en machine. Deze films trachten om Artificial Intelligence op een wat meer realistische manier te vatten (in tegenstelling tot bijvoorbeeld Chappie, eveneens uit 2015). Artificial Intelligence wordt niet toegepast op een metalen robot, maar op een creatie die op een mens lijkt.

Analyse

Garland levert een mooie film af, die niet alleen overtuigt qua verhaallijn. De cast is erg goed gekozen (met name Oscar Isaac, die voor de film een flinke gedaantewisseling heeft ondergaan, speelt ijzersterk), en ook audiovisueel is de film indrukwekkend. Opvallend is de lichte, blauwe gloed die over de film heen hangt, die zorgt voor een koude, kille uitstraling, wat past bij het landgoed van Nathan. Ook de setting, het enorme pand van Nathan, draagt bij aan de sfeer van de film. Zo heeft Garland zijn zaakjes op alle onderdelen goed voor elkaar. Het psychologische spel tussen Nathan en Caleb, gesterkt door puntige dialogen, is voortdurend aanwezig. Het is jammer dat de gebeurtenissen zich tegen het einde van de film zo snel opeenstapelen dat de kijker nauwelijks tijd krijgt om bij te komen. Een rustiger uitwerking van de gebeurtenissen had de apotheose nog spannender kunnen maken. Bovendien blijft de kijker naar aanleiding van het open einde achter met vele vragen, en beklijft het gevoel dat de film beter afgerond had kunnen worden.

Conclusie

Al met al is Ex Machina zeer de moeite waard. Het samenspel van het sterke script, spel en cinematografie maakt van de film een geslaagd geheel. Garland schetst een wat verontrustend beeld van de toekomst van Artificial Intelligence, dat erg interessant is om naar te kijken. Een succesvolle vuurdoop voor Alex Garland als regisseur dus, en het doet de vraag rijzen met wat voor ingenieuze film hij de volgende keer zal komen.