recensie

Boekrecensie: De boekendief van Markus Zusak

De boekendief van de in Australië wonende Markus Zusak is een mooi boek. Een beetje vreemd geschreven misschien, omdat de verteller niemand minder dan de alwetende Dood is. En omdat er in het boek ook twee boeken van Max zitten verweven. Het verhaal van het meisje Liesel en haar vriend Rudy in het Duitsland van de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal van een gezin dat tegen Hitler is. Het verhaal van een boekendief, die een haat-liefde verhouding heeft met woorden. Soms hard, soms poëtisch, soms ontroerend.

De boekendief: technische gegevens van het boek

• Titel: De boekendief
• Auteur: Markus Zusak
• Oorspronkelijke titel: The Book Thief
• Jaar van uitgifte: 2005 - 2007 voor de Nederlanse vertaling
• Vertaler: AnneMarie Lodewijk
• Uitgever: The House of Books
• ISBN-nummer: 978 90 443 3819 5
• Aantal bladzijden: 565

De Boekendief: het verhaal

Naar oma en opa

Liesel is onderweg met haar moeder en haar broertje met de trein naar de pleegouders die de twee kinderen gaan opvangen. Onderweg sterft het broertje. Liesel komt dus alleen aan bij Rosa en Hans Hubermann in de Himmelstraat. Vooral Hans met zijn zilvergrijze ogen en zijn zachte karakter wordt de dikke vriend van Liesel. Hij leert haar lezen, brengt uren naast haar bed door wanneer ze weer nachtmerries heeft en speelt accordeon. Rosa is meer een ruwe bolster. Ze scheldt regelmatig maar heeft toch een zachte pit.

Dagelijks leven

Rosa strijkt om aan geld te komen, Hans is huisschilder. De Hubermanns lopen niet hoog op met Hitler. Niet evident in deze donkere tijden, en het wordt Hans dan ook niet in dank afgenomen. Rosa en hij verliezen hierdoor heel wat klanten en dus ook geld. Liesel brengt haar dagen op school door en na school gaat ze voetballen. Wanneer ze groter is gaat ze ook eten stelen bij boeren. Soms moet ze voor Rosa was ophalen of brengen. Zo komt ze in contact met de vrouw van de burgemeester. Zij heeft een enorme bibliotheek en Liesel mag hier geregeld komen lezen. Rudy Steiner is haar beste vriend, die ook wel een beetje op haar verliefd is. Heel het boek door smeekt hij om een kus. Hij zal hem krijgen maar zal er zelf niets meer van merken.

De komst van Max

Het rustige leven van de Hubermanns krijgt een onverwachte wending wanneer op een dag Max voor hun deur staat. Max is een Jood, de zoon van een man die gestorven is in de plaats van Hans tijdens Wereldoorlog I. De Hubermanns verstoppen Max in hun kelder. Liesel wordt zijn maatje. Lezen en spelen met woorden is wat hen verbindt. Zal Max ontdekt worden? Zullen de Hubermanns de oorlog overleven? Zal de Dood Liesel sparen?

De Boekendief: uitleg van de titel

Liesel steelt boeken

De boekendief is Liesel. Het begint na de begrafenis van haar broertje. Liesel vindt op de grond een klein zwart boekje. Ze kan niet lezen, maar neemt het toch mee. Het is de laatste herinnering aan haar broertje. Hans Hubermann zal haar leren lezen aan de hand van dit boekje: "Het Doodgravershandboek". Het tweede boek steelt ze uit een nazi-boekenbrand. Wanneer ze denkt dat niemand kijkt, redt ze een boek uit het smeulende vuur. Papa Hans is verbaasd, maar samen lezen ze ook dit boek uit. De volgende boeken die Liesel steelt komen uit de bibliotheek van de burgemeester. Ze steelt ze uit wraak omdat de burgemeester haar mama als strijkster heeft ontslagen om te besparen. Ook deze boeken leest Liesel steeds maar opnieuw en opnieuw en ook Max geniet er van.

Liesel wordt voorlezer

Liesel wordt dankzij haar boeken ook voorlezer wanneer de mensen van de Himmelstraat weer eens moeten vluchten naar de schuilkelder tijdens de bombardementen. Op die manier vergeten de mensen hun angsten en gaat de tijd sneller voorbij. Haar buurvrouw, Mevrouw Holzapfel, apprecieert het voorlezen ook en al snel mag Liesel ook bij haar komen voorlezen. De boekendief is ook de titel van het boek dat Liesel zelf heeft geschreven over haar leven. Het wordt tijdens een bombardement door de Dood meegenomen uit het puin. De Dood kan zo Liesels leven volgen, ook op momenten dat hij niet bij haar in de buurt aanwezig was.

De boekendief: schrijfwijze

De Dood

Het boek is op een eigenaardige manier geschreven. Om te beginnen is de verteller een niet alledaags personage: de Dood. Omdat de dood alwetend is, zijn er veel flash forwards in het boek. Soms licht de Dood een tipje van de sluier om er later uitgebreid op terug te komen. Je moet dus wel even je hoofd er bij houden. Boven elk hoofdstuk staan kopjes waarin een samenvatting wordt gegeven van wat gaat volgen in korte zinnetjes. Maar soms zijn de kopjes ook al onderdeel van het verhaal.

De boeken van Max

In het boek zijn ook twee boeken van Max verwerkt. Max schreef tijdens zijn verblijf in de kelder twee boekjes met veel tekeningen voor Liesel. De twee boekjes worden integraal in het verhaal verwerkt. Door een van de boekjes, namelijk "De Woordschudder", krijgt Liesel een haat-liefde verhouding met woorden. Woorden kunnen mensen immers ook aanzetten tot het voeren van oorlog.

Met het boek werken in de klas

Achteraan vind je ook een aantal vragen en thema's die kunnen behandeld worden in de klas.

Eigen mening

Toen ik in het boek begon, wou ik het terug wegleggen. Wat een raar boek was dit! Maar ik bleef lezen en dan raak je mee met het verhaal en met de personages en kan je niet meer stoppen. Het duurt ook even voor je door hebt wie de verteller nu eigenlijk is. Ik was erg verbaasd toen ik ergens las dat het eigenlijk een boek was voor tieners. Er zitten heel wat dubbele bodems, poëtische bedenkingen en doordenkertjes in. Een mooi boek, dat ook weer eens bewijst dat niet alle mensen in Duitsland het eens waren met Hitler en dat niet iedereen het even makkelijk had in deze periode. Een beetje hetzelfde thema als in "De bakkersdochter" van Sarah Mc Coy. De boekendief is een boek dat je eigenlijk twee keer zou moeten lezen. De eerste maal voor het verhaal, de tweede maal voor de taal. Markus Zusak schildert en speelt met woorden en hier moet je soms eens even bij stil blijven staan.

Markus Zusak

Markus Zusak woont met zijn gezin in Sydney, Australië. Zijn ouders en hun verhalen over de Wereldoorlogen inspireerden hem tot het schrijven van De Boekendief.
Andere boeken van Markus Zusak zijn: "De Boodschapper", waarin een jonge taxichauffeur boodschapper wordt door toedoen van speelkaarten, en "Als Honden Huilen", waarin Cameron het moet opnemen tegen zijn populaire broers.

Vertalingen en film

De Boekendief werd ondertussen (2014) al in meer dan veertig talen vertaald. Brian Percifal maakte er een film van "The Book Thief". Net als in het boek wordt het verhaal verteld door De Dood.