recensie

Boekrecensie: Op de foto van K. Schippers

Op de foto van K. Schippers is tegelijk een moeilijk en een makkelijk boek. Het begint heel banaal met twee vrienden die op vakantie zijn en een foto van hen beiden laten nemen door een voorbijganger. En dan gaat het dubbeltje aan het rollen, want het is niet zomaar een foto van zomaar een onbekende voorbijganger. Neen, het gaat om een foto genomen door een bekend fotograaf, Alain Dubout. Eentje die iets heeft met cijfers en letters op zijn foto's. Zou dit de foto met de 27 zijn? En welke letter zou dan wel de 27ste moeten zijn? En wat zou die foto van die bekende fotograaf dan wel waard zijn?

Op de foto: het verhaal

Het verhaal "Op de foto" begint heel banaal. Abbie en Jan zijn op vakantie. Abbie en Jan zijn gewoon vrienden, niets meer. Ze gaan vaak samen op vakantie. Tijdens een wandeling in de bergen vragen ze aan een onbekende man of hij hen even samen op de foto wil zetten. Dat doet hij ook. Maar de man is een beetje bizar. Hij neemt twee foto's met het fototoestel van Abbie en daarna nog een paar met zijn eigen fototoestel. Daarna begint hij rare vragen te stellen over het favoriete getal van Abbie en zegt dat het zijne 27 is. Bovendien zegt hij wanneer hij weggaat "het is gratis". Abbie trekt nog gauw een foto van de man terwijl hij wegloopt. Abbie en Jan vergeten het voorval en Abbie stuurt haar rolletje foto's door naar Yvette, haar vriendin en oppas voor poes en huis. Abbie heeft graag haar foto's klaar wanneer ze thuiskomt. Zo kan ze meteen nagenieten van de reis. Yvette geeft het rolletje aan Rob, haar vriend. Hij herkent meteen de stijl van een bekende fotograaf, Alain Dubout, op de twee kiekjes van Abbie en Jan in de bergen. Zijn vermoeden wordt bevestigd wanneer hij de foto van de fotograaf ziet tussen de foto's die Abbie heeft gemaakt. Yvette merkt op dat de gele bloemen in de wei net het cijfer 27 vormen. En dan gaan de poppen aan het dansen. Yvette en Rob zien er geld in en contacteren veilinghuis Murphy's in Londen. Die zijn geïnteresseerd in de foto en hij komt in het veilingshuis naast een prent van Kuifje en Bobbie te hangen. Bij nadere opzoekingen komen ze er later achter dat Dubout een fotoserie heeft gemaakt met telkens voorwerpen in de vorm van een cijfer met onderaan de corresponderende letter. Dus bij 1 hoort A, bij 2 hoort B, etc. Maar bij hun foto van de 27 in gele bloemetjes staat geen letter. Want welke letter zou de 27ste zijn? Het hele boek door wordt er gezocht naar en gespeculeerd over de 27ste letter. Wanneer Yvette bij haar zus over het voorval begint, slaat de fantasie van haar neefje en nichtje op hol. Ze drammen er maar over door, zelfs op school. De juf laat de klas dan maar een tekening maken van de 27ste letter. Voor Margriet, het nichtje, wordt dat een X met een O tussen de onderste benen. Margriet noemt deze letter "oks", een letter voor binnen en buiten. Maar of dit ook de 27ste letter zal worden?

Op de foto: gegevens over het boek

Titel: Op de foto
Auteur: K. Schippers (1936)
Uitgeverij: Roman Querido, Em. Querido's Uitgeverij BV Amsterdam - Antwerpen
Jaar van uitgifte: 2012
ISBN: 978 90 214 4209 9/ NUR 301
Aantal pagina's: 186
Aantal hoofdstukken: het boek is onderverdeeld in vierentwintig zeer korte hoofdstukken met elk een eigen titel

K. Schippers

K. Schippers werd geboren in 1936. Hij heeft al heel wat romans, novelles, documentaires, essays en poëzie op zijn naam staan. In 1996 won hij de P.C. Hooftprijs. Voor de roman "Beweegredenen" uit 1982 won hij de Multatuliprijs. "Museo Sentimental" uit 1989 leverde hem de J. Greshoffprijs op. In 1995 kreeg hij de Zilveren Griffel voor het kinderboek "'s Nachts op dak". Nog een Zilveren Griffel in 1999 voor het kinderboek "Sok of sprei". 2006 leverde hem dan weer de Libris Literatuur Prijs op voor de roman "Waar was je nou" uit 2005. Ook deze roman heeft met fotografie te maken.

Beschouwingen over het boek

Intrigerend en spannend

Het verhaal is intrigerend en spannend. Het is intrigerend omdat het vragen stelt over dingen waar men niet iedere dag over nadenkt. Een 27ste letter, waarom zouden we die nodig hebben? En wat zou er gebeuren als er een 27ste letter bijkwam? Hoe zou die er uitzien en hoe zou hij heten? Het boek is spannend omdat je wil weten of die 27ste letter er nu komt en hoe hij er uit zal zien. Je bent ook benieuwd of Abbie, Jan, Yvette of Rob Dubout nog gaan ontmoeten. Gaat Dubout er achter komen dat zij geld proberen te slaan uit zijn foto? En hoe zal hij reageren?

Moeilijk en makkelijk

Het boek is moeilijk en makkelijk. Makkelijk omdat het leest als een trein. Het basisverhaal is simpel. Je volgt de hoofdpersonages in hun zoektocht naar de letter, naar Dubout en naar winst. De zinnen zijn eenvoudig en toch ook weer niet. Soms ontbreekt er een stuk zin, soms is de zin niet afgemaakt, soms ontbreekt de persoon in de zin. Soms wordt er gespeeld met grafische vormen. Zo wordt bijvoorbeeld een landschap met woorden uitgebeeld, waarbij de woorden de vorm van de dingen krijgen. Schippers speelt met woorden, maakt woordspelingen en denkt na over sommige woorden en hun betekenis. Dat maakt het lezen soms moeilijk, omdat het niet alleen om het verhaal gaat, maar ook over de woorden en de zinnen. En daar moet je soms dieper over nadenken.

Zien en nadenken

Schippers laat je soms dingen zien waar je gewoon aan voorbijloopt. Zo spreekt hij over een lijst letterwoorden, als bijvoorbeeld een A4'tje, een B-weg, een C-cup, etc. Nooit bij stilgestaan dat je met elke letter minstens zo'n woord kan maken. Ook visueel kan hij je vanalles laten zien. Zo bijvoorbeeld een wegbeschrijving op de eerste bladzijde: "de wegen zijn bochtig, dat verlengt ze al en ook het zicht op het nooit ontbrekende gebergte maakt de wegen eerder lang dan kort". Of even verder over Abbie die met een GSM aan het bellen is "al pratend loopt ze zigzag naar een hoek van de parkeerplaats zonder dat ze er hoeft te zijn". Weer raak! Al eens iemand zien rondlopen al bellend? Juist, doelloos zomaar ergens heen, volledig geconcentreerd op het gesprek. Hij laat je ook stilstaan bij evidenties waar je zelf niet over nadenkt. Over een foto bijvoorbeeld: "Straks is het al weer verleden tijd". Ook juist, want wanneer je de foto neemt, is het getrokkene alweer verleden tijd. Het hele boek is doorspekt met zulke bedenkingen, zodanig dat je over sommige zinnen toch wel tweemaal moet nadenken. En het doet je ook steeds verder lezen, omdat je meer van die pareltjes wilt ontdekken.