recensie

Recensie "Bikkel"

Bikkel is een documentaire over het leven van Bart de Graaff, die in 2002 is overleden. De documentaire is gemaakt voor het tienjarige bestaan van de omroep BNN; Barts Neverending Network De documentaire is gemaakt door Leo de Boer, die zelf zijn zoon verloor op jonge leeftijd.

Bart de Graaff

Bart kwam als negenjarig jongetje tijdens het knikkeren onder een auto terecht. Hierbij verbrijzelde hij een been en liep hij een bacterie op die zijn nieren aantastte. Doordat zijn nieren zijn aangetast liep hij ook een groeistoornis op. Bart was 21 jaar toen hij zijn eigen kinderprogramma kreeg op Veronica; B.O.O.S. Acht jaar nadat hij hiermee begon richtte hij zijn eigen omroep op; BNN. Hij maakte vernieuwende en brutale programma’s. Helaas overleed Bart op 35-jarige leeftijd aan de gevolgen van zijn nierziekte.
Zijn omroep BNN ging door met televisie maken.

Hoofdpersonen

In deze documentaire komen mensen aan het woord die dichtbij Bart hebben gestaan in zijn leven. De hoofdpersonen zijn vooral de moeder en de zus van Bart, maar ook zijn vader en zijn ex-vriendin Valerie Zwikker komen aan het woord. Zij vertellen ieder over Bart vanuit hun eigen standpunt.

Een ding dat opvalt aan de documentaire is dat de stem van Bart als rode draad door de documentaire heen loopt. De makers hebben fragmenten uit oude interviews met Bart gebruikt om de onderwerpen aan elkaar te binden. Hierdoor had ik het gevoel dat het wat persoonlijker werd. Het is op deze manier niet alleen een verhaal over een persoon, maar ook van een persoon. Het feit dat Bart nu overleden is en in de fragmenten uit interviews over zijn dood spreekt raakte mij wel.

Chronologisch

Het verhaal van deze documentaire wordt redelijk chronologisch verteld door Bart. Hij vertelt in het begin zelf hoe hij aan zijn nierziekte gekomen is en zijn periode in het ziekenhuis. Terwijl hij dit vertelt ziet de kijker vooral wazige en “spannende” beelden van een ziekenhuis. Waarschijnlijk is voor zulke beelden gekozen om het gevoel van angst waar Bart doorheen ging in die periode te versterken. Dat is in elk geval wat de beelden bij mij opriepen. De beelden hebben iets onheilspellends over zich. Later in de documentaire komen deze beelden ook nog terug, als er opnieuw wordt ingegaan op de ziekenhuis periode van Bart. Doordat deze beelden zo opvallend zijn riepen ze bij mij iedereen keer hetzelfde gevoel op, het gevoel van die nare en onzekere periode die Bart heeft meegemaakt toen hij in het ziekenhuis lag.

Nadat de moeder en zus van Bart aan het woord zijn geweest, vertelt Bart verder over zijn jeugd. Hij heeft het over de scheiding van zijn ouders en hoe naar hij het vond dat zijn vader als het ware zijn moeder in de steek liet met twee kinderen. Ook later in de documentaire wordt de vader van Bart niet op een positieve manier neergezet. Wat ik erg bijzonder vond, was de manier waarop deze vader toch zijn woord kon doen vanuit zijn oogpunt. De vader van Bart wordt wel steeds geconfronteerd met harde uitspraken van zijn overleden zoon. Dit vond ik behoorlijk heftig om te zien. Toch was deze man bereid om mee te werken aan de documentaire. Hij reageerde ook nog eens op alle uitspraken die over hem zijn gedaan. Door de manier waarop Bart, maar ook zijn moeder en zus, over de vader praten krijg je al snel het gevoel dat het wel een hele nare man moet zijn. Doordat deze man toch zijn verhaal doet, heb ik gaandeweg wel enige sympathie voor hem gekregen.

Camerawerk

Een ding dat mij opviel aan de documentaire was het camerawerk. Het gebeurt regelmatig dat de camera begint met een interviewshot en dan tijdens het verhaal afdwaalt naar een voorwerp ergens anders in de kamer, of andersom. Deze manier van camerawerk ben ik persoonlijk nog niet heel vaak tegengekomen. Het gaf mij een beetje het gevoel alsof je zelf in gesprek was met de geïnterviewde. Tijdens een gesprek dwaal je namelijk ook wel eens af naar dingen die bijvoorbeeld op de tafel liggen. Maar wat ik wel jammer vond aan deze techniek was dat het zo langzaam ging, waardoor het camerawerk op ging vallen en ik me afvroeg waar we nou eigenlijk naartoe gingen. Soms gebeurde het ook wel dat de camera zich afwendde van de geïnterviewde en dat het beeld uiteindelijk nergens uitkwam en dus maar weer terugging naar het gezicht van de geïnterviewde. In mijn ogen was deze camerabeweging soms nutteloos en afleidend. Wel vond ik de interviewshots erg mooi, wat natuurlijk ook prettig is om naar te kijken.

Conclusie

Over het algemeen vond ik de documentaire heel gevoelig en aangrijpend. Je krijgt toch een kijkje in het leven van de familie van Bart de Graaff. Je ziet hun emotie en je luistert naar hun verhalen. De documentaire is heel persoonlijk, maar toch prettig om naar te kijken voor een buitenstaander.

Wat ik ook erg bijzonder vond is de manier waarop de maker Leo de Boer dit verhaal heeft neergezet. Het moet voor hem moeilijk zijn geweest, omdat hij zelf ook zijn zoon heeft verloren. Maar misschien is dit ook wel de reden dat het, in mijn ogen, zo’n mooi portret is geworden.

Het camerawerk en de montage pasten voor mijn gevoel goed bij het onderwerp, alles was helder en strak. Meestal leidde het camerawerk niet af, waardoor je goed naar het verhaal kon luisteren.

Ook de manier waarop het verhaal verteld werd vond ik prettig. Chronologisch, er werd eigenlijk opgebouwd naar de dood van Bart. Door deze opbouw werd voor mij het einde nog wat heftiger. Al met al vond ik Bikkel een indrukwekkende documentaire, die helder en gevoelig het verhaal van Bart de Graaff vertelt.
© 2011 - 2024 Merellientje, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Bart Veldkamp: de schaatsbelgBart Veldkamp, ook wel bekend als de schaatsbelg, is een schaatser van Nederlandse afkomst die in 1996 besloot om voor B…
Nederlandse plaatsnamen in Zuid-AfrikaAl sinds de VOC-tijd is er sprake van een band tussen Nederland en Zuid-Afrika, waardoor de Nederlandse invloeden er tot…
Crowdfunding, een nieuwe manier om aan geld te komenDe laatste jaren hoor je steeds vaker over projecten die van de grond zijn gekomen door crowdfunding. Zo werd er al een…

Biografie: Olcay Gülşen (Olcay Gulsen)Olcay Gülşen (Olcay Gulsen) is een Nederlandse modeontwerpster van Koerdisch-Armeense afkomst. Ze is de voormalige…
Wat kosten bekende Nederlanders?Wat kosten bekende Nederlanders?Wat kosten bekende Nederlanders (BN'ers)? Stel; je wilt Frans Bauer op je bruiloft laten zingen. Of je wilt een privé-op…
Merellientje (5 artikelen)
Gepubliceerd: 13-06-2011
Rubriek: Muziek en Film
Subrubriek: Bekende nederlanders
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Artikelen met het label 'Recensies' bevatten naast objectieve informatie ook subjectieve informatie in de vorm van een beoordeling.